Η ΕΣΕΘ ενημερώνει για εφάπαξ και αναδρομικά- Πότε και πώς δηλώνονται

 Αναδρομικά: Πότε και πώς δηλώνονται

Προθεσμία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 έχουν οι φορολογούμενοι για να δηλώσουν τα αναδρομικά που έλαβαν και αφορούν το έτος 2020.

Στην πλατφόρμα που έχει ανοίξει η ΑΑΔΕ για την υποβολή των αναδρομικών μπορούν  όσοι έλαβαν αναδρομικά να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις, εμφανίζοντας στην εφορία τα συγκεκριμένα εισοδήματα που έχουν εισπράξει.

Η τροποποιητική δήλωση υποβάλλεται για κάθε έτος που αφορούν τα αναδρομικά. Ο υπόχρεος μπαίνει στον λογαριασμό του και επιλέγει τα έτη στα οποία

ανάγονται τα αναδρομικά που εισέπραξε το 2021.

Τι ισχύει για τους συνταξιούχους

·     Οι συνταξιούχοι  έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τις οφειλές από το φόρο εισοδήματος που θα προκύψει από τροποποιητικές δηλώσεις σε 2 έως 48 έντοκες μηνιαίες δόσεις με βάση την πάγια ρύθμιση.

·     H τροποποιητική δήλωση για τους συνταξιούχους υποβάλλεται για κάθε έτος που αφορούν στα αναδρομικά. Ο υπόχρεος μπαίνει στον λογαριασμό του και επιλέγει τα έτη στα οποία ανάγονται τα αναδρομικά που εισέπραξε.

·     Για παράδειγμα για αναδρομικά ποσά συντάξεων που καταβλήθηκαν το 2021 τα οποία αφορούν το έτος 2019 οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επιλέξουν ως έτος υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης το έτος 2020. Αμέσως μετά την υποβολή της κάθε τροποποιητικής δήλωσης εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό σημείωμα με το ποσό του φόρου.

·     Οι 48 δόσεις καθορίζονται με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται στην πάγια ρύθμιση ενώ οι δόσεις είναι έντοκες. Όσοι επιλέξουν μικρότερο αριθμό δόσεων θα έχουν και μικρότερο επιτόκιο.

Όσο αυξάνονται οι δόσεις αυξάνεται και το επιτόκιο. Μετά την υποβολή της αίτησης θα πρέπει να καταβληθεί η πρώτη δόση της ρύθμισης εντός τριών εργάσιμων ημερών. Μόνο με την πληρωμή της πρώτης δόσης επικυρώνεται η ρύθμιση.

·     Η ρύθμιση χάνεται εάν ο οφειλέτης:

·     Δεν καταβάλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς, δεν καταβάλει την τυχόν μία εκπρόθεσμη δόση της ρύθμισης με την αναλογούσα προσαύξηση αυτής (15%) μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής της επόμενης δόσης.

·     Δεν υποβάλει τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης καταβολής των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους.

·     Δεν είναι ενήμερος στις οφειλές του (ατομικές και οφειλές από συνυποχρέωση, συνυπευθυνότητα) από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και μετά (ανεξάρτητα από την υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης στην οποία έχουν βεβαιωθεί).

·     Έχει υποβάλει ανακριβή ή ελλιπή στοιχεία, προκειμένου να του χορηγηθεί η ρύθμιση. Ως ελλιπής νοείται η μη υποβολή των απαραίτητων ή των τυχόν συμπληρωματικά αιτηθέντων στοιχείων ή πληροφοριών.

Πρόστιμα

Δεν επιβάλλεται πρόστιμο, ακόμη και για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, στην περίπτωση που ο φόρος που προκύπτει προς καταβολή, σε σχέση με την αρχική δήλωση, είναι έως 100 ευρώ. Αν το ποσό της διαφοράς είναι υψηλότερο, τότε καταλογίζεται το αυτοτελές πρόστιμο συν τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (0,73% κάθε μήνα) επί της διαφοράς του φόρου.

Το αυτοτελές πρόστιμο είναι:

·     Για μισθωτούς συνταξιούχους και γενικά μη επιχειρηματίες 100 ευρώ.

Για τους φορολογούμενους που έχουν εκκρεμότητες στην εφορία για τα αναδρομικά από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και αποζημιώσεις η ΑΑΔΕ έχει εκδώσει οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις. Ειδικότερα:

1. Έχω εισπράξει βάσει δικαστικής απόφασης εισοδήματα που αφορούν προηγούμενα έτη και τόκους. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα εισοδήματα των προηγούμενων ετών θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Οι τόκοι θα δηλωθούν στο έτος που εισπράχθηκαν στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Δ1.

2. Έχω εισπράξει αναδρομικά συντάξεων. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Ωστόσο, εάν τα αναδρομικά αφορούν τα φορολογικά έτη 2015 κι εφεξής, η τροποποιητική δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά. Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι 31/12/2022.

3. Με ποιο τρόπο θα υποβάλλω τροποποιητική δήλωση για αναδρομικά από το φορολογικό έτος 2015 κι εφεξής;

Από το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής οι δηλώσεις αναδρομικών υποβάλλονται ηλεκτρονικά επιλέγοντας το αντίστοιχο έτος υποβολής δήλωσης, π.χ. για το φορολογικό έτος 2017 θα επιλέξετε ως έτος υποβολής δήλωσης το έτος 2018. Στην συνέχεια επιλέγετε Τροποποιητική δήλωση και Δήλωση Αναδρομικών Ε1. Αφού εμφανιστούν οι κωδικοί συμπληρωμένοι με τα νέα ποσά υποβάλετε οριστικά την δήλωση.

4. Έχω χειρόγραφη βεβαίωση αποδοχών για αναδρομικά ποσά μισθών αλλά δεν εμφανίζεται η επιλογή για υποβολή Δήλωσης Αναδρομικών Ε1. Πώς θα υποβάλλω τη δήλωση αναδρομικών;

Η επιλογή είναι ενεργή για όσους φορολογούμενους υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση για αναδρομικές αποδοχές από το φορολογικό έτος 2015 κι εφεξής. Σε διαφορετική περίπτωση υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Εφάπαξ Παροχή

 

  Η εφάπαξ παροχή  αποτελεί επέκταση της συνταξιοδοτικής προστασίας των εργαζομένων με σκοπό την αναπλήρωση μέρους του απολεσθέντος εισοδήματός τους.

       Η υπαγωγή στην ασφάλιση είναι υποχρεωτική και από τους 35 φορείς που ενσωματώθηκαν στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ και τα ΝΠΙΔ εκ μετατροπής του ν. 3029/2002, καλύπτεται, το σύνολο των μισθωτών του δημοσίου τομέα (δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι ΝΠΔΔ, κ.ά.), των υπαλλήλων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΟΤΕ) και ένα μικρό ποσοστό των μισθωτών ιδιωτικού τομέα (ξενοδοχοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, υπάλληλοι εταιρειών τσιμέντων, λιπασμάτων, κ.ά.) και των αυτοτελώς απασχολούμενων (υγειονομικοί, δικηγόροι, μηχανικοί, κ.ά.).

Προϋποθέσεις καταβολής

       Η εφάπαξ παροχή απονέμεται από τον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ, εφόσον ο ασφαλισμένος έλαβε κύρια σύνταξη λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας.

       Για το ποιοι καθίστανται δικαιούχοι της εφάπαξ παροχής θανόντα ασφαλισμένου εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις των παραγράφων 3.β και 3.γ του άρθρου 35 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει (άρθρο 35 του ν. 4387/2016 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 31 του ν. 4670/2020).

Τρόπος Υπολογισμού

Με διπλό τρόπο υπολογίζεται το εφάπαξ για όσους βγουν στη σύνταξη μέσα στο 2022.

       Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης Ιανουαρίου 2014 και μετά, καθώς με τον νόμο 4387/2016 οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα ταμεία Πρόνοιας του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.

       Με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2022 με 36 έτη θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ με τα εξής ποσά:

·    Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ θα είναι για τα έτη ως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης ως το 2013.

·    Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 ως το 2022, χωρίς τόκο.

       Για παράδειγμα, υπάλληλος με 35 έτη που συνταξιοδοτείται το 2021 έχει διανύσει 28 έτη ως το 2013 και 8 έτη από 2014 ως 2022. Αν ο μέσος όρος αποδοχών του στο διάστημα 2009-2013 ήταν 1.500 ευρώ, το δικαιούμενο εφάπαξ για το πρώτο τμήμα είναι 25.200 ευρώ (1.500×0,60×28=25.200). Αν ο συντάξιμος μισθός του από το 2014 ως το 2021 είναι κατά μέσο όρο 1.500 ευρώ, τότε το δεύτερο τμήμα εφάπαξ που θα πάρει για αυτά τα 8 έτη θα είναι οι εισφορές 4% που πλήρωνε κάθε μήνα, χωρίς καμία ανταποδοτικότητα. Επομένως, το δεύτερο άτοκο ποσό του εφάπαξ θα είναι 5.760 ευρώ (1.500×0,04×12Χ8=5.760). Το σύνολο του εφάπαξ θα είναι 30.960 ευρώ.

       Περίπου 13.700 εφάπαξ εκκρεμούν έως σήμερα εκ των οποίων τα 6.441 αφορούν τον ιδιωτικό τομέα και τους αυτοαπασχολούμενους και τα 7.286 τον δημόσιο τομέα, ενώ το συνολικό εκτιμώμενο ποσό ανέρχεται περίπου σε 208 εκατ. ευρώ.

       Όσον αφορά το δημόσιο τομέα, το σχέδιο που με πολλές τυμπανοκρουσίες ανακοίνωσε η κυβέρνηση για έκδοση εφάπαξ μαζί με τη σύνταξη μέσω του «ηλεκτρονικού ΔΑΥΚ» (Δελτίο Απεικόνισης Υπηρεσιακής Κατάστασης) θα είχε ολοκληρωθεί εντός του 2022 και ο υπάλληλος-εισηγητής του ΕΦΚΑ που θα έπαιρνε τον φάκελο συνταξιοδότησης θα μπορούσε να υπολογίζει την ίδια στιγμή και το ποσό της σύνταξης, αλλά και το δικαιούμενο εφάπαξ, όχι μόνο δεν έχει υλοποιηθεί, αλλά έχει μεγαλώσει ο χρόνος αναμονής που ήταν προηγούμενα 2 με 3 μήνες μετά την έκδοση της σύνταξης και για τις συντάξεις που έχουν εκδοθεί εδώ και 6 μήνες δεν έχει καταβληθεί το εφάπαξ.

 

Προτεραιότητα

Εξαίρεση στον κανόνα της αναμονής υπάρχει για τέσσερις ειδικές κατηγορίες, στις οποίες το εφάπαξ καταβάλλεται κατά προτεραιότητα.

Οι κατηγορίες των δικαιούχων είναι οι εξής:
-όσοι/ες  λόγω ασθενείας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%,
-όσοι/ες είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%,
-όσοι/ες λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος με μόνη προϋπόθεση τη 15ετή ασφάλιση,
-όσοι/ες λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.

 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΤΕΑΕΠ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών), αυτήν την περίοδο εξετάζονται οι αιτήσεις για τη χορήγηση εφάπαξ ως εξής:

·Για το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) εξετάζονται οι αιτήσεις του Ιουλίου 2020.

Το εφάπαξ είναι ποσό που απαλλάσσεται από το φόρο.

Αυτό προβλέπεται στο άρθρο 14 του ΚΦΕ:

1. Από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρούνται:

 α)  ……………..

   στ) η εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου, καθώς και επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο στους ασφαλισμένους και τα εξαρτώμενα μέλη του ασφαλισμένου,……..

 Ταυτόχρονα προβλέπεται πως στη φορολογική δήλωση της χρονιάς που αντιστοιχεί στο χρόνο καταβολής του εφάπαξ θα πρέπει να δηλώσετε στον πίνακα 6 «Πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία εισοδήματος»,όλα τα εισοδήματά σας, ανεξάρτητα αν αυτά δεν φορολογούνται ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως εφάπαξ συνταξιοδότησης.

Συγκεκριμένα:

m Κωδικοί 781-782 του πίνακα 6: Ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα και καλύπτουν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων: Στους κωδικούς 781-782 αναγράφονται μεταξύ άλλων, έσοδα από πωλήσεις, εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, ……….